Seizoen 2016/2017

14 september 2016 - Paul Cliteur - Vrijheid van meningsuiting
Wat kan/mag je allemaal zeggen? Mag je alles zeggen wat je denkt? Is de vrijheid van meningsuiting veranderd in de afgelopen periode? Deze en andere vragen over dit actuele thema bespreekt Paul Cliteur graag met u. Impressie van deze avond
Paul Cliteur (1955) is hoogleraar Encyclopedie van de rechtswetenschap. Hij schreef (met Dirk Verhofstadt) Het Atheïstisch Woordenboek (2015). Hij houdt zich bezig met de verhouding staat en religie, dilemma’s van de multiculturele samenleving en met vrijheid van expressie. Ook houdt hij regelmatig een pleidooi voor dierenrechten en analyseert hij de religieuze bronnen van het hedendaags terrorisme.
5 oktober 2016 - René ten Bos - Bureaucratie is een inktvis
Waarom is iedereen tegen bureaucratie en krijgen we toch steeds meer bureaucratie? Bureaucratie is in zekere zin de ecologie van de moderne mens. Ze vormt ons en bepaalt wie we zijn, maar ze bedreigt ons ook. Bureaucratie, zo blijkt, is door-en-door menselijk en tegelijkertijd zet ze onze menselijkheid steeds weer op het spel. Impressie van deze avond
René ten Bos (1956) is hoogleraar filosofie aan de Faculteit der Managementwetenschappen, Radboud Universiteit. Hij is auteur van onder meer Water. Een geofilosofische geschiedenis(2014) en Bureaucratie is een inktvis (2015). Het eerste boek werd genomineerd voor de ECI Literatuurprijs. Het tweede boek won de Socrates Wisselbekerprijs. Ten Bos is tevens columnist van Het Financieele Dagblad.
23 november 2016 – Maarten van Buuren – Erfenis zonder testament. Filosofische overwegingen bij de 10 geboden
Hebben de 10 geboden ons vandaag nog iets te zeggen? Maarten van Buuren is in Erfenis zonder testament samen met Hans Achterhuis op zoek gegaan naar eigentijdse antwoorden op oeroude vragen. Daarbij maken ze gebruik van de inzichten van grote filosofen – van Spinoza tot Nietzsche, van Locke tot Arendt – die de problematiek vanuit een onverwacht perspectief belichten. Met hun diepgang en eruditie weten de auteurs nieuwe dimensies in de tien geboden te openen. Impressie van deze avond
Maarten van Buuren is emeritus hoogleraar Franse literatuur aan de Universiteit Utrecht, essayist en schrijver in opiniebladen.
18 januari 2017 – Marjan Slob – Hersenbeest. Filosoferen over het brein en de menselijke geest
Hoe kan een mens zichzelf en zijn wonderlijke plek in de natuur begrijpen? Aan het begin van de eenentwintigste eeuw zoeken we het antwoord op die vraag vooral in de hersenwetenschappen. De samenleving ziet hersenwetenschap op dit moment als leverancier van het ware, wetenschappelijke verhaal van de mens. Klassieke filosofische begrippen als vrijheid, bewustzijn, beslissen en ‘het zelf’, krijgen zo een spannende twist. In Hersenbeest laat filosoof Marjan Slob zien wat er mooi en opwindend is aan hersenwetenschap. Zij belicht ook waar die wetenschap stuit op de grenzen van haar kunnen – soms zelfs zonder dat zelf in de gaten te hebben. Impressie van deze avond
Marjan Slob (1964) is filosoof en schrijver. Zij werkt voor publieke organisaties zoals het Rathenau Instituut, de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, de staf Deltacommissaris en het Planbureau voor de Leefomgeving. Marjan Slob is recensent en columnist van de Volkskrant.
6 maart 2017 – Bastiaan Rijpkema – Weerbare democratie
Op een voor het Filosofisch café Haarlem ongewone dag de maandag verzorgt Jurist en rechtsfilosoof Bastiaan Rijpkema een inleiding over zijn boek Weerbare democratie; De grenzen van de democratische tolerantie.
In dit boek gaat Bastiaan Rijpkema op zoek naar de grenzen, bedreigingen, kansen en uitdagingen van de (hedendaagse) democratie. De auteur hanteert tolerantie als uiteindelijke toetssteen voor zijn zoektocht, waarin de denkbeelden van een groot aantal andere juristen en filosofen, alsmede enkele rechtscolleges uit deze en vorige eeuw kritisch tegen het licht worden gehouden en in elkaars perspectief gezet. Daarbij komen goede zowel als slechte uitingsvormen van democratische processen en structuren aan de orde. De auteur zelf tenslotte bepleit een permanent zelfcorrigerende vorm van de democratie als oplossing(srichting) voor de gewenste weerbaarheid (zonder uit de bocht te vliegen) van die democratie. Na de pauze wordt u uitgenodigd om met Bastiaan Rijpkema, en met elkaar, van gedachten te wisselen.
Bastiaan Rijpkema (1987) studeerde rechten en rechtsfilosofie in Rotterdam en Leiden. Eerder was hij medesamensteller van Bij de beesten af! Over dierenrecht en onrecht (2013) en publiceerde hij als co-auteur  Wat te doen met antidemocratische partijen? (2014). Zijn artikelen verschenen onder meer in NRC Handelsblad, de Volkskrant en Trouw.
12 april 2017 – Jan Keij – Levinas in de praktijk
Filosoof Jan Keij laat in zijn boek Levinas in de praktijk. Een handleiding voor het best mogelijke helpen, privé en in de zorg, zien wat de waarde is  van de filosofie van Levinas in de praktijk van vandaag. Hij beschrijft hoe de filosofie van Levinas draait om de ethiek van het nemen van je verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van het leven van de ander.
Jan Keij studeerde tijdens zijn werk als onderwijzer filosofie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij promoveerde op de filosofie van Levinas en geeft cursussen voor onder andere werkers in de gezondheidszorg. Hij publiceerde ook: Kierkegaard anders gezien en Nietzsche als opvoeder.
26 april 2017 – Joke Hermsen – Mystiek & Melancholie
Op woensdag 26 april verzorgt Filosoof Joke Hermsen, de schrijver van het essay van de Maand van de Filosofie, een filosofische dialoog met Filosoof en dichter Henk van der Waal. In deze dialoog wordt het publiek van harte uitgenodigd om mee te discussiëren met de ontmoeting van twee boeken: het essay van de Maand van de Filosofie: Melancholie in tijden van onrust van Joke Hermsen en Mystiek voor goddelozen van Henk van der Waal.
Of het nu is omdat we het zo druk hebben, een andere weg inslaan of aan het begin staan van een nieuwe levensfase, soms worden we overvallen door een gevoel van melancholie. In deze dialoog wordt onderzocht hoe het mystieke zich schuilhoudt in de diepte van de melancholie en ontdekken dat de ervaring van dit mystieke onze melancholie vruchtbaar kan maken voor ons eigen leven zonder haar te negeren of weg te drukken.
In haar essay, getiteld Melancholie in tijden van onrust, onderzoekt Joke Hermsen het kantelpunt waarop de mens nog net over voldoende moed, daadkracht en hoop beschikt om het tij te doen keren en een nieuwe verhouding tot de wereld en zichzelf te zoeken.
Joke Hermsen (www.jokehermsen.nl) studeerde filosofie en letterkunde en promoveerde aan de Universiteit Utrecht op een studie naar Nomadisch narcisme. Ze publiceerde eerder de succesvolle essaybundels Stil de tijd en Kairos. Haar hele oeuvre werd bekroond met de Halewijnprijs.
Henk van der Waal publiceerde onlangs zijn filosofische dialoog Mystiek voor goddelozen. Daarin ontvouwt hij even behoedzaam als gepassioneerd de mystieke grond van de eigen ervaring en laat hij zien dat subjectiviteit, liefde en vrijheid de weg wijzen naar aardse wijsheid en kosmische koestering.
Henk van der Waal (www.henkvanderwaal.nl) is filosoof en dichter. Zijn debuutbundel, De windsels van de sfinx, werd bekroond met de C. Buddingh’-prijs en zijn bundel Zelf worden werd genomineerd voor de VSB-poëzieprijs. In 2012 publiceerde hij het filosofische essay Denken op de plaats rust.